Komisja Europejska dnia 27.04.2020 r. zatwierdziła program Tarczy Finansowej dla polskich przedsiębiorstw. To jeden z najbardziej oczekiwanych elementów tarczy antykryzysowej, który może stanowić bardzo realne wsparcie dla polskich firm. Mikroprzedsiębiorcy mogą uzyskać do 324 tys. zł, zaś małe i średnie przedsiębiorstwa do 3,5 mln zł. Przy spełnieniu określonych warunków związanych z zatrudnieniem oraz utrzymaniem prowadzonej działalności, aż 75 % uzyskanej subwencji może okazać się bezzwrotne.

Zgodnie z przepisem art. 21 a ust. 1 ustawy z dnia 4.07.2019 r. o systemie instytucji rozwoju, Rada Ministrów, w związku ze skutkami COVID-19, może powierzyć Polskiemu Funduszowi Rozwoju, realizację rządowego programu udzielania przedsiębiorcom wsparcia finansowego. Warunki udzielania wsparcia zostały określone w „Przewodniku Antykryzysowym dla Przedsiębiorców” (wersja 3.0 z dnia 27.04.2020 r.) opublikowanym na stronie www.pfr.pl. PFR zastrzega, że niektóre zapisy w programie mogą jeszcze ulec zmianie.

Kto może skorzystać z subwencji?

Programem objęte są następujące podmioty:

1. Przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. prawo przedsiębiorców tj. osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne niebędące osobą prawną, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonujące działalność gospodarczą oraz wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej, będący mikro-, małymi lub średnimi przedsiębiorcami spełniającymi następujące kryteria:
   • mikroprzedsiębiorca– przedsiębiorca zatrudniający 1 – 9 pracowników, którego roczny obrót lub suma bilansowa nie przekracza 2 mln EUR
   • małe i średnie przedsiębiorstwa – przedsiębiorca, który zatrudnia 10 – 249 Pracowników, , a jego roczny obrót nie przekracza 50 mln EUR lub suma bilansowa nie przekracza 43 mln EUR
2. Przedsiębiorcy, który odnotował spadek przychodów o co najmniej 25 % w dowolnym miesiącu po 1.02.2020 r. w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku
3. Przedsiębiorcy, którzy na dzień składania wniosku nie otworzyli likwidacji, nie zostało otwarte postępowanie upadłościowe ani postępowanie restrukturyzacyjne
4. Przedsiębiorcy:
   • którzy, posiadają rezydencję podatkową na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
   • którzy są zarejestrowani na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
   • których główny beneficjent rzeczywisty, w rozumieniu art. 2 ust. 2 pkt 1) ustawy z dnia 1 marca 2018 roku o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (tzw. ustawa AML) nie posiada rezydencji podatkowej w tzw. „rajach podatkowych”
5. Przedsiębiorcy, którzy prowadzili działalność na dzień 31.12.2019 r.
6. Przedsiębiorcy którzy nie zalegali z płatnościami podatków i składek na ubezpieczenia społeczne na dzień 31.12.2019 r. oraz na dzień składania wniosku,
7. Przedsiębiorcy którzy nie prowadzą działalności w sektorze kredytowo – finansowym, w obszarze „wątpliwym” z powodów etyczno-moralnych oraz których produkty lub usługi mogą skutkować ograniczeniem bądź naruszeniem wolności indywidualnych lub praw człowieka.

Zwracam szczególną uwagę na wskazany powyżej w pkt 4 warunek dotyczący kwestii tzw. beneficjenta rzeczywistego. W poprzedniej wersji „Przewodnika” istniał warunek, aby beneficjent rzeczywisty posiadał rezydencję podatkową na terenie RP, obecnie wymagane jest jedynie, aby nie posiadał rezydencji w tzw. rajach podatkowych. Kwestie te wymagają szczegółowego badania w podmiotach mających złożoną strukturę kapitałową. 

Tarcza finansowa dla mikrofirm 

a). Wysokość subwencji

Przy określeniu maksymalnej kwoty bierze się pod uwagę bazową kwotę subwencji: 12 tys. zł – przy spadku przychodów w przedziale 25-50%; 24 tys. zł przy spadku przychodów w przedziale 50-75%; 36 tys. przy spadku przychodów w przedziale 75-100 % oraz liczbę pracowników (maksymalnie 9). Maksymalna kwota subwencji to 324 tys. zł. Sposób obliczenia subwencji obrazuje tabela:

źródło: „Przewodnik Antykryzysowy dla Przedsiębiorców” (wersja 3.0 z dnia 27.04.2020 r.)

b). Zasady zwrotu

• 100 % – cała subwencja podlega zwrotowi w przypadku zaprzestania prowadzenia działalności przez beneficjenta
• 25 % – zawsze do zwrotu
• 0-50 % – zwracane jest w zależności od utrzymania stanu zatrudnienia: redukcja stanu zatrudnienia o 10% to zwiększenie kwoty zwrotu o 10% kwoty subwencji
• 25% – umarzane jeżeli przedsiębiorca „utrzymał” prowadzoną działalność przez 12 miesięcy od dnia przyznania subwencji

Jeśli więc przedsiębiorca przez okres 12 miesięcy utrzyma wszystkie miejsca pracy, to będzie musiał zwrócić jedynie 25% subwencji.

Małe i średnie przedsiębiorstwa

a). Wysokość subwencji

Przy określeniu kwoty subwencji bierze się pod uwagę poziom spadku przychodów: 4 % przychodów ze sprzedaży za 2019 r. – przy spadku przychodów w przedziale 25-50%; 6 % przychodów ze sprzedaży za 2019 r. – przy spadku przychodów w przedziale 50-75%; 8% przychodów ze sprzedaży za 2019 r. – przy spadku przychodów w przedziale 75-100 %. Maksymalna kwota subwencji to 3,5 mln zł.

źródło: „Przewodnik Antykryzysowy dla Przedsiębiorców” (wersja 3.0 z dnia 27.04.2020 r.)

b). Zasady zwrotu

• 100% – cała subwencja podlega zwrotowi w przypadku zaprzestania prowadzenia działalności przez beneficjenta
• 25 % – zawsze do zwrotu
• 0-25 % – zwracane w zależności od wykazanej przez beneficjenta skumulowanej straty gotówkowej na sprzedaży
• 0-25 % – zwracane jest w zależności od utrzymania stanu zatrudnienia: redukcja stanu zatrudnienia o 10% to zwiększenie kwoty zwrotu o 5% kwoty subwencji

Duże firmy

Wsparcie największych przedsiębiorców będzie miało charakter indywidualny oraz ukierunkowany na:

• Finansowanie płynnościowe: pożyczki, nabycie należności lub wierzytelności, obligacje, gwarancje (maksymalna kwota wsparcia to 1 mln zł)
• Finansowanie preferencyjne (umarzalna pożyczka do 75 % jej wartości)
• Finansowanie inwestycyjne (obejmowanie lub nabywanie udziałów lub akcji, warrantów subskrypcyjnych, obligacji lub pożyczek zamiennych na akcje

Wnioski o finansowanie dla dużych firm można będzie złożyć bezpośrednio poprze stronę internetową PFR 

Określenie liczby pracowników

Ilość zatrudnionych pracowników ma znaczenie zarówno dla ustalenia statusu przedsiębiorcy, jak też dla określenia wysokości subwencji:

1. Na potrzeby ustalenia statusu podmiotu, pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, przy czym za pracowników nie uważa się pracowników na urlopach macierzyńskich, ojcowskich, rodzicielskich, wychowawczych i zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego.
2. Na potrzeby ustalenia wysokości subwencji pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę oraz osoba współpracująca, niezależnie od formy prawnej (w szczególności na podstawie umów cywilnoprawnych, np. umowy zlecenia), która była zgłoszona do ubezpieczenia społecznego na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku o subwencję. Do pracowników wliczają się także osoby na urlopach wychowawczych, macierzyńskich, ojcowskich, chorobowych etc.

Na co można wykorzystać subwencję?

Otrzymana przez beneficjenta subwencja może zasadniczo stanowić pokrycie m.in. wynagrodzeń pracowników, kosztów zakupu towarów i materiałów, kosztów usług obcych, bieżących kosztów obsługi finansowania zewnętrznego, kosztów najmu (lub innych umów o podobnym charakterze) nieruchomości wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej, wszelkich należności o charakterze publicznoprawnym, zakupu urządzeń i innych środków trwałych niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej, z wyłączeniem przeznaczenia środków na nabycie (przejęcie) w sposób bezpośredni lub pośredni innego przedsiębiorcy.

Pozostałe kwestie:

Wniosek o wsparcie może zostać złożony wyłączenie poprzez system bankowości elektronicznej na udostępnionym przez bank formularzu

Udzielanie subwencji finansowych będzie następowało zgodnie z kolejnością rozpatrywania wniosków przez PFR, przy czym pierwszeństwo rozpoznania przyznane będzie tym wnioskom, które zgodnie z obowiązującymi procedurami będą kompletne i nieobarczone brakami utrudniającymi ich pilne przeprocesowanie.

Wsparcie z Programu będzie można łączyć z innymi formami wsparcia związanymi z COVID-19, w szczególności niestanowiącymi pomocy publicznej takimi jak zwolnienie ze składek ZUS i świadczenie postojowe. W przypadku, gdy wsparcie w ramach Programu jest łączone z innymi formami wsparcia związanego z COVID-19 stanowiącego pomoc publiczną mającą na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce w postaci subwencji i ulg w płatnościach, łączny limit pomocy uzyskanej z różnych źródeł nie może przekroczyć 800.000 euro.

Rozpatrzenie wniosku zakończy jedna z trzech decyzji:

• Pozytywna przyznająca całą wnioskowaną kwotę
• Pozytywna przyznająca część wnioskowanej kwoty
• Decyzja negatywna

W sytuacji uwzględnienia części wnioskowanej kwoty, przedsiębiorca będzie uprawniony do złożenia odwołania. Jeżeli zostanie zaś wydana decyzja negatywna w odniesieniu do całej kwoty, przedsiębiorca może złożyć nowy wniosek o udzielenie subwencji.

Zdolność kredytowa beneficjenta nie będzie stanowić warunku udzielenia wsparcia.

Adwokat Bartosz Majerski, Kancelaria Prawna IURIDICA – specjalizującej się w obsłudze podmiotów z branży TSL