Przedsiębiorcy transportowi kontra abonament RTV za radio w ciężarówce

Niejednokrotnie wśród przedsiębiorców z branży transportowej pojawia się pytanie dotyczące obowiązku uiszczania opłaty abonamentowej za odbiorniki radiowe znajdujące się w ciężarówkach. Zagadnienie pozostaje aktualne szczególnie w kontekście standardowego wyposażenia nowoczesnych samochodów ciężarowych, gdzie odbiornik radiowy jest zazwyczaj w podstawowym wyposażeniu pojazdu. 

Z życia przedsiębiorcy transportowego

W stosunku do jednego z klientów kancelarii na przełomie 2015 i 2016 r. toczyło się postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzenia używania niezarejestrowanych odbiorników radiowych. W wyniku przeprowadzonej kontroli w przedsiębiorstwie transportowym klienta ujawniono 15 niezarejestrowanych odbiorników radiofonicznych. Stwierdzono, że odbiorniki są w stanie umożliwiającym natychmiastowy odbiór programu, a w związku z tym Dyrektor Centrum Obsługi Finansowej Poczty Polskiej S.A. wydał decyzję ustalającą opłatę za używanie 15 niezarejestrowanych odbiorników radiofonicznych. Mimo złożonego odwołania organ II instancji – Minister Infrastruktury i Budownictwa – utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Czy zasadnie?

Obowiązek obowiązkiem

Analizując sytuację klienta kancelarii na podstawie obowiązujących przepisów prawa, wskazać należy, że odbiornik radiowy w samochodzie wiąże się z takimi samymi obowiązkami dla właściciela pojazdu jak odbiornik radiowy stacjonarny czy odbiornik telewizyjny. Każdy posiadacz sprawnego odbiornika radiofonicznego czy odbiornika telewizyjnego zobowiązany jest do jego rejestracji w ciągu 14 dni od wejścia w ich posiadanie i regularnego wnoszenia opłat abonamentowych. Opłaty abonamentowe są świadczeniem przymusowym i bezzwrotnym o charakterze publicznoprawnym, z góry nakierowanym na realizację określonych przez ustawodawcę celów. Obowiązek ich uiszczania ma swoje źródło w ustawie abonamentowej, a także w art. 84 Konstytucji RP. Ustawodawca w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 21.04.2005 r. o opłatach abonamentowych wprowadził domniemanie, że osoba która posiada odbiornik radiofoniczny lub telewizyjny używa tego odbiornika, jeżeli znajduje się on w stanie umożliwiającym natychmiastowy odbiór programu. Okoliczność, że posiadanie odbiornika nie rzutuje w żaden sposób na prowadzoną przez przedsiębiorcę transportowego działalność gospodarczą pozostaje bez znaczenia dla obowiązku uiszczania abonamentu. Obowiązkiem przedsiębiorcy, który posiada samochód firmowy z zainstalowanym odbiornikiem radiowym jest regularne opłacanie abonamentu radiowo-telewizyjnego za każdy odbiornik radiowy i telewizyjny, również za taki który znajduje się w jego samochodzie. Zgodnie z art. 2 ust. 4 ustawy abonamentowej wszystkie jednostki centralne, przedsiębiorstwa, instytucje, podmioty prowadzące działalność gospodarczą zobowiązane są do wnoszenia opłaty abonamentowej za każdy posiadany odbiornik telewizyjny i radiofoniczny, w tym również za odbiorniki w samochodach służbowych. Przedsiębiorca jest także zobowiązany opłacać abonament radiowo-telewizyjny od odbiornika radiowego w samochodzie leasingowanym. Co istotne, obowiązek taki spoczywa na przedsiębiorcy, nie zaś na kierowcy  czyli osobie korzystającej z samochodu służbowego i wykonującej obowiązki pracownika.

Rejestracja odbiornika radiowego i wysokość abonamentu

Zgodnie z zapisami § 2 i § 3 rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 17.12.20113 r. w sprawie warunków i trybu rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych, rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych dokonuje operator wyznaczony, na podstawie zgłoszenia podmiotu posiadającego odbiorniki. Oznacza to, że aby zarejestrować odbiornik radiowy należy odwiedzić dowolnie wybrany urząd pocztowy, pobrać i wypełnić druk Zgłoszenie rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych albo zmiany danych oraz przekazać wypełniony i podpisany wniosek pracownikowi urzędu pocztowego. Potwierdzeniem zarejestrowania odbiorników RTV jest Zawiadomienie o nadaniu indywidualnego numeru identyfikacyjnego użytkownika. Obecnie możliwa jest również rejestracja odbiorników RTV za pośrednictwem Internetu, poprzez stronę internetową Poczty Polskiej S.A. Zgłoszenie rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych albo zmiany danych lub Zawiadomienie o nadaniu indywidualnego numeru identyfikacyjnego należy zachować i okazywać w trakcie przeprowadzanych kontroli obowiązku rejestracji odbiorników RTV.  W 2016 r. opłata abonamentowa za odbiornik radiowy wynosi 7,00 zł miesięcznie. Jeżeli abonent każdego miesiąca uiszcza opłatę wówczas za okres 12 miesięcy opłatawyniesie 84,00 zł, natomiast płacąc z góry za dłuższy okres opłata ulega zmniejszeniu (np. opłacając abonament za rok z góry opłata wyniesie 75,60 zł).

Kontrola, kontrolerzy i skutki kontroli

Na podstawie ustawy abonamentowej podmiotem uprawnionym do przeprowadzenia kontroli obowiązku rejestracji odbiorników RTV oraz uiszczania opłaty abonamentowej jest Poczta Polska S.A. Z ramienia Poczty Polskiej S.A. kontroli dokonują upoważnieni i stosownie przeszkoleni pracownicy. Mimo powszechnego przekonania kontroli takich nie wykonują listonosze. Podczas procedury kontrolnej kontroler ma obowiązek okazać upoważnienie do wykonania czynności kontrolnych, legitymację służbową, a na żądanie kontrolowanego nawet dowód osobisty, zaś podmiot kontrolowany powinien umożliwić przeprowadzenie kontroli lub okazać dowód potwierdzający rejestrację odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych. W przypadku odmowy kontrolowanego, kontroler może żądać przeprowadzenia kontroli w trybie egzekucji administracyjnej.

W mechanizmie odpowiedzialności za używanie niezarejestrowanych odbiorników podstawowe znaczenie ma ustalenie stanu faktycznego w toku kontroli. Jeżeli podczas przeprowadzonej kontroli w przedsiębiorstwie stwierdzone zostanie używanie niezarejestrowanego odbiornika wówczas wydana zostaje decyzja nakazująca rejestrację wszelkich odbiorników radiowych i telewizyjnych, a także ustalana jest opłata za używanie niezarejestrowanego odbiornika, która stanowi trzydziestokrotność miesięcznej opłaty abonamentowej obowiązującej w dniu stwierdzenia używania niezarejestrowanego odbiornika. Powyższa opłata stanowi de facto karę finansową.

Podsumowanie

Niemniej jednak obowiązek opłacania abonamentu jest obecnie obowiązkiem powszechnie nieprzestrzeganym przez polskie społeczeństwo, w tym również przez przedsiębiorców transportowych. Przedsiębiorcy, którzy nie dokonali rejestracji odbiorników nie płacą opłat abonamentowych, a bez przeprowadzenia kontroli przez uprawnionych kontrolerów Poczty Polskiej S.A. nie ma możliwości zmuszenia ich do uiszczania należnych opłat. Temat związany z opłacaniem abonamentu za odbiorniki radiowe w samochodach, w tym w ciężarówkach, powraca regularnie w środowisku transportowym, zazwyczaj jednak dopiero w momencie kontroli w danym przedsiębiorstwie i ogniskuje się wokół zasadności uiszczania opłat oraz konieczności rejestracji odbiorników, co jednak pozostaje bezsporne w świetle obowiązujących regulacji prawnych.

O autorze:

izabela-mrozek-500x500

Izabela Mrozek

aplikant radcowski, 

pracownik Kancelarii Prawnej Iuridica,

zajmuje się obsługą przedsiębiorców branży transportowej, 

autorka publikacji w czasopismach branży TSL.